سرویس اقتصادی شفاف: هندوانه، انار، آجیل و شیرینی و... اینها ویژه سفره بلندترین شب سال است که البته بسیاری مدت هاست که رنگش را نمی بینند. هر چند مردم  یاد گرفته اند با گرانی های گاه و بیگاه بسازند و هندوانه و آجیل و انار بالاخره به نوعی پایش را به سفره خانواده ها باز می کند اما شب یلدا و گرانی های بی حد و حصرش که نمونه ای از گرانی های مناسبتی بازار است، کار را برای قشر متوسط و ضعیف سخت می کند و سفره های یلداییشان را از رنگ و بو می اندازد.

 

سفرهای کم رنگ و لعاب بسیاری از مردم اما باعث نمی شود که پولدارها برای چشم و هم چشمی هم شده بلند ترین شب سال را به مهمانی لوکس تبدیل نکنند. در واقع  چند سالی می‌شود که شب یلدا هم برای قشر خاصی از جامعه لوکس شده و این قشر حاضرند حتی هزینه‌های میلیونی نیز برای این شب پرداخت کنند. این افزایش تقاضا منجر به ارائه انواع خدمات لوکس شب یلدا شده است به طوری که از چند روز مانده به طولانی‌ترین شب سال ارائه دهندگان خدمات لیست کالاهای ارائه شده را به مشتریان خاص خود را داده و برای نمونه کارهای خود مشتری جذب می‌کنند. دست گل ها و گل آرایی های آنچنانی با هزینه ای بالای 400 هزار تومان، کیک های سفارشی در شیرینی سراهای لوکس و گران، میوه های لوکس خارجی و سبدهای گران قیمت میوه تزئین شده از انار و هندوانه گرفته تا دراگون و میوه های عجیبو غریب استوایی و... همه و همه مصداق بارزی از اختلاف طبقاتی شدیدی است که در جامعه ایرانی حاکم است. اختلافی که اما باعث نشده دولتی ها فکری به حال سفره یلدایی مردم کنند و لااقل از گرانی ها مقطعی جلوگیری نمایند.البته هر سال اعلام می شود که بازار در مناسبت هایی چون یلدا تحت کنترل است اما نکته اینجاست که با در نظر گرفتن بازار کنترل شده(اگر واقعا کنترل شود!) باز هم گرانی اقلام یلدایی برای بسیاری از مردم مساله ساز است تا جایی که با توجه به اینکه حداقل دستمزد دریافتی امسال حدود ۸۱۲ هزار تومان است و از این مبلغ هم حدود ۵۰ درصد به هزینه‌های مربوط به مسکن خانوارها اختصاص دارد، با احتساب خرید اقلام شب یلدا برای یک خانواده چهار نفره ‌با نرخ متوسط، به این قرار که ۶۰ هزار تومان برای یک کیلو آجیل، ۲۰ هزار تومان برای یک هندوانه متوسط، انار و میوه‌های دیگر فصل و ۱۵ هزار تومان برای یک کیلو شیرینی‌تر در مجموع رقمی نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان برای برپا کردن سنت یک شب باید هزینه شود که این مبلغ یک چهارم باقیمانده حقوق یک کارگر است. تازه اگر نرخ ها در بازار با نرخ های اعلام شده در رسانه ها توسط دولتی ها یکی باشد!

 

در هر حال، بر اساس آمارهای موجود تولید، عرضه و قیمت انواع خشکبار در کشور وضعیت مناسبی دارد اما بادام هندی و فندق جزو آن دسته از خشکباری هستند که مساله ساز شده‌اند. بادام هندی به دلیل اینکه در داخل کشور تولید نمی‌شود و واردات آن ممنوع شده است، به صورت کالای قاچاق در کشور عرضه می‌شود و فندق به دلیل سرمازدگی که در سال گذشته داشته با کاهش تولید رو به رو بوده است. همین عوامل باعث شده است فندق و بادام هندی امسال از ۳۰ تا ۶۰ درصد گران‌تر نسبت به سال‌های گذشته در بازار خشکبار کشور عرضه شود. اما درباره سایر اقلام خشکبار به گفته دولتی ها و مسوولان اتحادیه خشکبار، افزایش قیمت در شب یلدا وجود ندارد.

 

از سوی دیگر، آن‌طور که مسئولان عنوان می‌کنند با توجه به اینکه امسال هندوانه سه برابر سال گذشته تولید شده است نگرانی برای کمبود این محصول وجود نخواهد داشت  که البته باید منتظر ماند و دید به راستی این اتفاق رخ می دهد یا خیر؟!  انار یکی دیگر از میوه‌های پرطرفدار در شب یلداست که با قیمت هر کیلوگرم از ۱۵۰۰ تا پنج هزار تومان در میادین میوه و تره‌ بار کشور عرضه می‌گردد و با توجه به اینکه انار به وفور در بازار وجود دارد، گران‌ترین نرخ برای این محصول پنج هزار تومان است. با این حال تمامی میوه‌ها با افزایش ۳۵ درصدی نسبت به میادین میوه و تره‌بار در مغازه‌ها به‌فروش می‌رسد که قطعا برای شب یلدا هم با افزایش قیمت بیشتری رو به رو خواهد بود. علاوه بر آجیل و میوه، بازار شیرینی نیز داغ است و اکثر قنادی‌ها اقدام به عرضه محصولات یلدایی می‌کنند، به این صورت که کیک، شیرینی و دسرهایی در قالب هندوانه یا انار را برای فروش در شب یلدا تهیه می‌کنند. با توجه به قول مسئولان قیمت شیرینی در شب یلدا افزایش نخواهد داشت و از قرار شیرینی‌تر کیلویی ۱۵ هزار تومان، شیرینی دانمارکی کیلویی ۱۲ هزار تومان، شیرینی زبان و پاپیونی کیلویی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و هر کیلو کیک یزدی ۹ هزار تومان به فروش می‌رسد.

 

با این شرایط همین نرخ های مصوب هم همانطور که گفته شد برای بسیاری از خانوارهای ایرانی گران و غیر قابل تهیه است و بسیاری از خانواده ها هستند رنگ آجیل و شیرینی را در سفرهای یلدایی خود نمی بینند البته اگر انار و هندوانه به خانه هایشان برسد